Ngati Kuia

Kaikaiāwaro Charitable Trust (Te Rūnanga O Ngāti Kuia)

I Aotearoa, kua tuia katoatia ngā tāngata, me ngā wāhi me ngā tūhononga ki rō pakiwaitara. E tika ana kia whaia te Rātā Foundation i tōna hīkoi māramatanga kia mōhio ai i ngā wawata o ngā iwi, ngā hapū me ngā whānau mai i Waitaha, Te Tauihu o Te Waka-a-Māui me Wharekauri

Kua hangaia e Te Rūnanga o Ngāti Kuia te waka-a-iwi tuatahi i tēnei rau tau (atu i te 1990), ko tēnei waka anake kei te rohe o Te Tau Ihu.

Kua roa nei a Ngāti Kuia e hanga waka ana, neke atu i te whitu rau tau. Mā ēnei momo mahi ka whakaū ēnei mātauranga hei taonga tuku ihu mo ngā reanga kei te haere mai. I hangaia te waka nei a Te Hoiere, hei tuarā mō te iwi ki te whakanui i tō rātou ake  mātauranga whakatere waka.

He nui te mana o Te Hoiere hei hiki i ngā whānau ki te whakaora i ēnei tīkanga me te ako i ngā kōrero o ngā haerenga a moana o ō rātou tīpuna.

Nā te mahi tahi me te whakawhiti kōrero o te Kaiwhakahaere Taiao o Ngāti Kuia a Raymond Smith me te Rātā Foundation ka whānui ake te whanaungatanga waenga i a rātou.

“He tino hoa a te Rātā Foundation ki a mātou.  Nā te mahi tahi me rātou, ka mōhiotia he tika, he pono ngā mahi katoa, ehara i te pūtea i kohia mai ai nā te mahi petipeti me te hoko waipiro, ēngari nā tētahi rūnganga pono e rite tonu ana ā rātou mahi ki a mātou ake mātāpono.”

“He huarahi tēnei hei whakaako, hei whakaoho hoki i ngā tīkanga whakatere waka o tēnei kokona o te ao. He tuapapa anō hoki mō ngā reanga kei te haere mai, he waka anō hei kawe i ngā wawata o te iwi ināianei ā piki ake ki ngā rā kei te heke mai”

“I taea e mātou te hangā tēnei waka hei kāinga, hei kākaho mō ā tātou kaihoe, ngā taonga katoa e tika ana mō ngā waiata, ngā karakia, te reo, o ō tātou atua.” nānā i kī..

“Ko te mea nui ko te whakaoho i ō mātou tikanga me te whakaora i te mātauranga. Mā tēnei mātauranga ka taea e tātou te haere whakamua”.

“E whā ngā pou ō te mahere rautaki o Ngāti Kuia: Ngāti Kuiatanga, Te Tangata, Te Taiao, me te Putea.

Ko ēnei pou he tūturul mō te whakamāramatanga me ngā pūkenga o te iwi, kia taea e rātou ki te tū pakari i te Tauihu o te Waka.

Ki a Raymond, ko te hangātanga o Te Hoiere te kiko o te whakaohotanga o Ngāti Kuia hei whakapakari  i ngā reanga kei te heke mai.

Nō te whakaterenga o Te Hoiere, ka mōhio ai te iwi ki te hao waka, ki te rangahau i ngā tikanga katoa o te mahi waka me te ako i ngā waiata me ngā karakia o tēnei tūmomo mahi.

Mā tēnei mahi anō ka whiriwhira te hāpori whānui o te rohe ki ngā tikanga me ngā kōrero tūturu o Ngāti Kuia.

Mā konei, ka taea e Ngāti Kuia te whakanui i te noho tahi me ētahi atu mai ngā rā ki muri whiti atu ki ngā rā kei te heke mai.

I tautoko a Rātā Foundation i Te Rūnanga o Ngāti Kuia ki te tuku putea i raro ai i tana kaupapa “Participate focus area”

Whai ai a Rātā i te whakamanatanga o ngā takitahi me ngā whānau kia whakauru pai ai i te ao Māori, me te mea hoki kia mōhio ake te māramatanga me te hononga ki ngā tikanga Māori.

E manawanui ana a te Rātā ki te mahi tahi tonu i te taha o Te Rūnanga o Ngāti Kuia, hei whakakaha ake i te hononga me te māramatanga kia haere takitahi ai i ngā tau ki mua.